Kendinden doğan insanlar tarihin özneleridirler. Onlar yalnızca kendi bireysel yaşantıları için var değildirler; çoğu zaman da kendi bireysel yaşamlarını hiçe sayarak bir insanlık ülküsüne bütün varlığıyla bağlanıp onu kendilerinde bir tutku olarak içselleştirirler. Bu tutku, toplumsal istençle birleştiğinde ise devrimler gerçekleşir.
Kendinden doğan insanlar tarihin özneleridirler. Onlar yalnızca kendi bireysel yaşantıları için var değildirler; çoğu zaman da kendi bireysel yaşamlarını hiçe sayarak bir insanlık ülküsüne bütün varlığıyla bağlanıp onu kendilerinde bir tutku olarak içselleştirirler. Bu tutku, toplumsal istençle birleştiğinde ise devrimler gerçekleşir.
Anadolu Sohbet Geleneği
Bilindiği gibi, insan yavrusu doğaya terk edildiğinde yaşayamaz. Bu yavrunun büyüyüp gelişmesi ve kendi başına yaşayabilmesi çok uzun zaman ister; yine de o tek başına varlığını sürdüremez. Diğer hayvanlar gibi güçlü pençeleri ve keskin dişleri [...]
Hiç
Hiçlik - Hiççilik “Bu dünyada herkes bir şey olmaya çalışırken sen bir hiç ol. Menzilin yokluk olsun. İnsanın çömlekten farkı olmamalı. Nasıl çömleği tutan dışındaki biçim değil içindeki boşluk ise, insanı ayakta tutan da benlik [...]
Mistisizm ve Tasavvuf
Dinlerin bir egzoterik (exoteric) yani dış, bir de ezoterik (esoteric) yani iç yanı olduğu bilinmektedir. Mistisizm ve tasavvuf, bu ezoterik yanla ilgili öğretilerdir. Kadim kültürlerde, biri halka açık törenlerle yürütülen dinî, diğeri ise yalnızca inisiyelere [...]
Hac Ritüeli
Bugün, söz verdiğimiz üzere hac ritüelinden bahsedeceğiz, ancak daha önce “dizgesel düşünme”nin ne olduğu üzerine konuşmanın yararlı olacağı kanısındayım. Dizgeden kastımız, kavramların birbirinden çıkarsanması, birbirinden çıkarsandığı için içsel bağ (korelasyon) ile bağlı olması ve bütün [...]
Dil ve Dilin Farklı Boyutlarda İncelenmesi – 1. Bölüm
Dilde İmgesel ve Simgesel Alan Ayrımı Muhyiddin İbnü'l-Arabî'de Dil ve Anlam Bağlamı Dil-Düşünce-Kültür Üçlemesi Evrensel ile Evrenselci Tutumların Arasındaki Fark Pozitif Bilim, Olumlu Bilim Demek Değildir Aydınlanma Kavramı Doğru [...]
Dil ve Dilin Farklı Boyutlarda İncelenmesi – 2. Bölüm
"Söz" Hakikaten Ete ve Kana Dönüşür mü? Kısa ve Uzun Bellek Nasıl Oluşur? Fiziksel Etkinin Kimyasal Semptomlara Doğru Yolculuğu Dil-Düşünce Diyalektiği "Aklın Aklı" Olmaya Yükselememiş Toplumlar Güdülürler Düşüncenin Kurgul [...]
Dil ve Dilin Farklı Boyutlarda İncelenmesi – 3. Bölüm
Dil ve Sembol Çevirmen Yahudiler ve Din Dili İnsanın Kendini Keşfettiği Aşama Çizimler Geometri Değildir Dinin Olmadığı Kültür İnsan Kendini Gözlemlemekte Zorlanır Şizoid Bilimsellik Kendi İçinden Gelişmemiş [...]
Dil ve Dilin Farklı Boyutlarda İncelenmesi – 4. Bölüm
Hem Düşüncenin Hem de Bilincin Aracı Olarak Dil Platon İdealar Kuramını Gerçekten Terk Etti mi? Simgeden Kavrama, İmgeden Algıya Dialogos Yerine Egemen Logos Felsefe, Filozofla Konuşmadır Sokratyen Geleneğe Geri [...]
Bâtınî Gelenek 1. Bölüm
Hermetik Öğretiye Giriş Hermetik Öğretinin Temel Kavramı Akıl - Bilgi - Hikmet Dionisos Kültü ve Orpheus Pythagoras ve π Sayısı Triadlar Mistiklerin Nitelikleri [...]
Bâtınî Gelenek 2. Bölüm
Tibet Hindistan Çin Çin Öğretisi ve Modern Fizik Persler ve Medler Kavram ve Yöntem Şimdi, Anadolu’ya etkileri bakımından “Doğu Dünyası”na bir bakalım... Tibet [...]
Bâtınî Gelenek 3. Bölüm
Sümerler İbraniler Ezoterik Okullar Musa’nın Yolculuğu Süleyman'ın Mabedi Kabala Ezoterik Öğreti ve Ritüel Kabala İşlemleri İbrani Geleneği: Tora Sümerler Günümüzde [...]
Bâtınî Gelenek 4. Bölüm
Hermetik Öğretinin Üçüncü Kuşağında Philon Plotinos Hıristiyan Tasavvufu Mitler Hermetik Öğretinin Üçüncü Kuşağında Philon Hermetik öğretinin üçüncü kuşak takipçilerinden en önemli olanı Mısır İskenderiyesi’nde öğretisini [...]
Bâtınî Gelenek 5. Bölüm
Türkler Türklerin Tarih Boyunca Girdiği İnançlar ve Dinler Sufi Geleneği ve Gerçek Sufi Okulları Sufiler ve Edeb Anadolu’da Felsefe Türkler Anadolu kültür ve uygarlıklarına [...]
Dogmatik Bilimsel Tutum
İpotek Altındaki Akıl Bir Din Olarak Bilim Yaratıcılık Tıkandı, İletişim Çağı “Bilgi”ye Değil “Veri”ye Ulaştığımız Çağ Aydın ile Entelektüel Farkı Beyin de Acıkır Dönemin Fiziği Dönemin Bilinç Biçimlerini Etkiler [...]
Fizikteki Paradigma Değişimini Anlamaksızın Felsefe Yapmak Artık Olanaklı Değildir
Düşünce Dünyasına Yön Veren Fizik Zaman Nesnenin Dışında Değil Varoluşundadır Hareketsizliğin Olmadığı Yerde Hareket Nasıl Kavranır? En Yüksek Hız Işık Hızıysa Işık Hızının Karesi Nedir? Hareket Eden Nesneden Hareketin Nesne [...]
Bilincin Bilinçli Kullanılmasının Önündeki Önemli Engel: Bilim Dini
Fizik Teorilerinden Hareketle Felsefe Yapmak Bilimde Kesinlik Var mıdır? Aydınlanma Toplumdan Bireye Doğru Bir Akış mıdır? Bilinci Örgütleyen Alışkanlıkların Değiştirilmesi Bilimsel Din Dogmasıyla Yüzleşmek İnan ile İnanç Farkı [...]
Bilimsel Paradigmayı Değiştiren İlişkinlik Kuramı Anlaşılmadan “Aydınlanma” Olanaklı mıdır?
Değişen Çağ ile Kavram İçerikleri de Yenilenir Kant’ın Fenomen ve Numen Ayrımının İrdelenmesi Doğu Başladı Bitirmedi; Batı Ağır Fakat Sağlam İlerledi İlişkisiz Olan Tanımsızdır Nesnel İlişkinlik Kuramı Çağımızın En Devrimci [...]
Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 1. Bölüm
Estetik ile Güzel Sanat Arasındaki Ayrım Hegel, “Artık Sanat Yapılamaz” Demekle Neyi Kastetti? Zanaatin Sanata Evrilmesi Bir Sanat Yapıtı Estetiğe Eğitilmiş Bir Eleştirmence Değerlendirilebilir Sistematik Felsefenin Tarihsel Gelişimi Neden [...]
Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 2. Bölüm
Şizoid Yarılma ve Kolaj Sanatı Picasso “Çirkinin Sanatçısı” Olabilir Mi? Felsefeden Sanata Aristoteles’in Mimesis Kavramı Görünüşü Taklit Değildir Postmodernler Estetiği Neden Yadsır? Şizoid Yarılma [...]
Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 3. Bölüm
Sanat Eleştirisinin Sanatçı Üzerindeki Didaktik Etkisi Doğu-Batı Ayrımının Gerekçelendirilmesi: Bir Hegel Eleştirisi Doğu-Batı Estetiğinde Metot Farkı Güzeli Kavrayış Dile Dökülebilir Mi? Sanat Nesnesi Bir Arzu Nesnesi Midir? [...]
Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 4. Bölüm
Postmodern Yapıtın Bir Öncülü Olarak İmgelem Yetisi Tikel Sanatlarda Tam Uygunluk Estetik Bir Deneyim Olarak Tasavvuf ve Sanatta Tam Uygunluk Taşrada Gezen Düşünce: Sembolik Sanat Hint Sanatından Bir Sembolik Sanat [...]
Simge Kavramı ve Simgesel Düşünme
İnsan birçok nitelikle yüklü karmaşık bir varlıktır. Niteliklerinin her birine bağlı olarak ele alınabilir ve tanımlanabilir. Birçok bilimsel disiplin, yöntemine ve kuramına bağlı olarak insanı ele almakta ve kendi durduğu yerden insanı incelemektedir. Bilimsel [...]
Yeryüzünde Bir “Yabancı”
“Toprağın ürününü yemek için ömür boyu zahmet çekeceksin.” Tekvin 3:17 İki dünya savaşının ardından ortaya çıkan “kimlik bunalımı”, insanı, kendisini nasıl tanımlayacağı ve neye inanacağı, neyi ümit edeceği konusunda kararsız kıldı. Ne din kurumu [...]
Gelin Tanış Olalım
“Gelin tanış olalım; işi kolay kılalım, Yâd isek bilişelim; sevelim sevişelim, Dünya kimseye kalmaz.” Yunus Emre Anadolu kişisi, Doğu ile Batı arasında bulunduğu ve her iki uygarlığı da yakından tanıdığı için anlama ve anlaşmada [...]
Doğu-Batı Estetiği
Estetik felsefî bir disiplindir ve konusu sanat, daha açıkçası güzel sanatlardır. Estetik Grekçe bir sözcüktür ve “duyum bilimi”, “duygu bilimi” anlamlarında kullanılmıştır. Ancak bu anlam estetik kavramını doyurucu değildir; çünkü estetik, günümüzde “sanat felsefesi” [...]
Kitaplar
Aydınlanma Sorunu ve Değerler
Metin Bobaroğlu
Aydınlanma, özgürleşme sürecindeki bilinçli bir çabanın adıdır.Her toplum içinde kendini aşmış, bencilliğin üstüne yükselmiş, yüreği özgürlük ateşiyle tutuşan, insanlık ülküsünü amaç edinmiş, cehalet, zorbalık ve bağnazlıkla savaşan aydınlar vardır ve bunlar ekimler içinde açmış çiçekler gibidir. Bu bağlamda aydınlanma en yüksek bir yaşam biçemidir.
Simgesel Düşünme
Metin Bobaroğlu
Simgesel düşünme, gerçekliğe aşkın bir düşünme biçimidir ve var olan gerçekliğin ötesinde, ideal olanın aranışına olanak sağlar. İdeal olan, kavramlarla sınırlandırılırken, simge bu sınırlan aşmaya yönelik yeni olanaklar sunar. Simge bir göbek bağıdır; anlamaya değil anlayışı geliştirmeye yönelik işlev görür, bilmekten çok keşif ve buluş süreçlerine hizmet eder. Her bilinç simgeyle ilişkisinde bir anlam arayıcısıdır.