Ana Sayfa/Tag: tasavvuf

Bâtınî Gelenek 5. Bölüm

2020-11-08T18:41:58+03:00Yazar: |Kategoriler: Bâtınî Gelenek, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , |

Türkler Türklerin Tarih Boyunca Girdiği İnançlar ve Dinler Sufi Geleneği ve Gerçek Sufi Okulları Sufiler ve Edeb Anadolu’da Felsefe Türkler Anadolu kültür ve uygarlıklarına etki ve katkısı bakımından Türkler önemli bir yer tutar. Türkler, dünyanın en eski kavimlerindendir. Bu kavim, Hint kaynaklarında Turukha ve Turuşka, çivi yazılarında Turukku diye adlandırılmıştır. Proto-Türklerin anayurdu Ural Altay Bölgesidir. Türk, Turuk kuvvetli, güçlü anlamındadır. Büyük Hun İmparatorluğu’ndan sonra, ikinci önemli Türk devleti Göktürk Devleti’dir. İlk kez Türk adı resmi devlet adı olarak Göktürk Devleti’nde kullanılmıştır. Khun, Hun: Ateş Gök-Türk halkı: Tanrısal halk, göğe [...]

Bâtınî Gelenek 1. Bölüm

2020-11-08T18:39:53+03:00Yazar: |Kategoriler: Bâtınî Gelenek, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , |

Hermetik Öğretiye Giriş Hermetik Öğretinin Temel Kavramı Akıl - Bilgi - Hikmet Dionisos Kültü ve Orpheus Pythagoras ve π Sayısı Triadlar Mistiklerin Nitelikleri Hermetik Öğretiye Giriş Bugün Batı disiplinlerinde düşünce tarihi sadece entelektüel yönüyle ele alınmakta ve Antik Grek Uygarlığı ile başlatılmaktadır. Felsefe orada başlamış ve sonra bütün Batı uygarlığı o başlangıç noktasına göre tanımlanmıştır. Avrupa’daki kültürel gelişmeler bütün dünyadaki uygarlık treninin lokomotifi durumunda gösterilmiş ve evrim kuramına göre de öteki ulusların bu trenin katarları olarak onu izlemek zorunda oldukları belirtilmiştir. Batı Aydınlanması ya da Batı düşünce [...]

“Mantıku’t-Tayr”a Hermeneutik Bir Yaklaşım

2021-02-15T03:10:45+03:00Yazar: |Kategoriler: Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , |

Rab Simgeselliği Mantıku't-Tayr diye bir kitap vardır, biliyorsunuz. İlginç tabii, “tayyare”den geliyor. Feridüddin Attar, Mantıku't-Tayr adlı eserinde, seyr-i sülûk olarak tasavvufun sanatsal etkisini simgesel sanat tarzında ifşâ ediyor. Fakat bu simgesellik, romantik simgeselliktir. Hegel'in klasik öncesi simgeselliğini biliyorsunuz; ön simgesellik, sonra simgesel sanat gelir ki bunu sanatın başlangıcı olarak kabul eder, klasik sanatta tam uygunluğa ulaşır ve simgesel sanatla biter. Klasik sanat, sanatın aslında "olup bittiği" bir konumdur. Fakat sonra, klasik sanat romantik sanat tarafından yadsınır ve sanat, yani insan tini, klasik sanatta doymadığı için romantik sanatın tinselliğinin dışavurumlarına geçtiği zaman aslında tam uygunluğu tekrar bozar; yani form ve içerik [...]

Kant Felsefesinin Üç İlkesi: Bir, Birlik, Bütünlük

2020-10-26T01:18:19+03:00Yazar: |Kategoriler: Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , |

Tanrı Bir İlke Midir? Immanuel Kant'ın felsefesi, etik ve estetik üzerine, bir başka deyişle yaşamın tüm görünüşleri üzerine tümellerle yazılmış felsefî değerlendirmelerdir. Kant, felsefesini üç ilke ile kurmuştur. Daha sonra Hegel'in, bu üç ilkenin tesiri altında kalarak üçlemeler yaptığı söylenir. İkisi de teoloji okuduklarından, Hıristiyanlığın teslis kuramından etkilendikleri için felsefelerini böyle üçlemelerle anlattıkları söylenmiştir. Bu tarz eleştiriler olsa da Kant'ın bu üç ilkesine baktığımız zaman, din için gerekli olanın, içerik olarak felsefî olduğu kanısına da kapılabiliriz. Dolayısıyla, o eleştirilere katılmayabiliriz. Bilinç için içeriğin, felsefe, sanat ve din için aynı hayatın içinden değerlendirilmiş, devşirilmiş olması onları zaten birbirine benzer kılar. Kant'ın [...]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 12. Bölüm

2020-10-07T18:34:32+03:00Yazar: |Kategoriler: Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , |

Tasavvufta Güzel Doğduğunun, Öldüğünün Farkında Olmayanlar; Rüya ve Sembol Eril Felsefe, Dişil İmgelem Tinin Görüngübilimi “Lâ İlâhe”, Mantık Bilimi İse “İllallah”tır Schelling ile Hegel’in “Güzel” Tanımlarının Farkı Nedir? Sanatçının Sanatında Kendini Kaybederek Kendini Bulması Tasavvufta Güzel Nasihat ile güzel ahlâk sahibi olamayız. Ancak pratik ile olur ama bizim bu pratik içinde güvenilir bir yolda olup olmadığımızın sorunsalı var. Zihin ile değil, ruhsal deneyimler ve ruhsal etkilenmelerle güzel ahlâk olabilir diye düşünüyorum. Bunun için de beden, akıl, ruh ve toplumsal ilişkiler gibi mertebelerde bir harmoninin olması lazım. Bu harmoni, [...]

Felsefe Taşı: Kaybolan Kelime

2023-01-23T20:43:13+03:00Yazar: |Kategoriler: Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , , |

Dünyada bir kriz yaşanıyor, biliyorsunuz. Bu kriz içinde tabii ki nesnel koşullar var. Belli bir çıkara bağlı davranışlar çeşitli ülkelerde sergileniyor, ama bunun arkasında meşruiyet zemini aramak için karşılıklı iki taraf birtakım değerleri konu ediniyor ve bu değerler üzerine birtakım çatışmaların olduğunu söylüyor. Bunun bir de geçmişi var. Yapmış olduğumuz bütün çalışmalarda aşağı yukarı net bir ayrım olarak koymasak da, koymak istemesek de, dünyada bir Doğu-Batı karşıtlığı, kültürel olarak ve uygarlık bağlamında da uzun yıllardır kamplaşmalar olduğunu, bunun çeşitli biçimlerde giderek insanların inançlarına kadar indirgendiğini ve inançlardan hareket ederek insanların birbirlerine karşı çeşitli biçimde savaşlar yaptıklarını ve yapmak istediklerini [...]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 7. Bölüm

2020-10-07T19:28:13+03:00Yazar: |Kategoriler: Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , , , , , |

Romantik Dönemin Doruğu Olarak Tasavvuf Tasavvuf Sanatının Doruğu Olarak Ferdî Hikmet ve Bunun Modern Sanatla İlişkisi Sembolik Sanatın Doruğunda Mısır Uygarlığının Tine Mabet Arayışı Yunan Klasiğinin Beşer Olarak Âdem Peygamberde de Görülmesi Modern Sanatın Doruğu Performans Sanatı, Ferdî Hikmet ve Performans Sanatının Doruğu Olarak Tasavvuf Sohbeti Tasavvufta Şiir Doğuştur Platon ve Aristoteles’te Sanatın Kaynağı, Hegel’in Dizgesinin Kanıtlanması Sanat Olarak Sema ve Semah Allah’ın "Musavvir" İsmi Üzerinden Sanatsal Yaratım Henüz Modernitenin Başındayız Romantik Dönemin Doruğu Olarak Tasavvuf Felsefe - tasavvuf karşıtlığı varsayılır ama bu karşıtlığın [...]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 5. Bölüm

2020-10-07T19:27:55+03:00Yazar: |Kategoriler: Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , |

Saltık İdea Olarak Güzelin Sanat Biçiminde Dışavurumu Tin’in Kendini Duyuların Önüne Koyarak Bilmesi Olarak Sanat Mitlerden Sembolik Sanata, Sembolikten Klasiğe ve Romantik Sanata Geçiş İnsan Edimselliğinin Ürünü Olarak Sanat ve Sanatın Tasavvufla Kesiştiği Kavşak Hakikatin Ön Sembol Aracılığıyla Anlatımı Art Sözcüğü ve Sanatta Karakter Saltık İdea Olarak Güzelin Sanat Biçiminde Dışavurumu Bir sanat tarihi yapmak icap ederse, tarihsel olarak Antik Yunan'dan günümüze kadar, sanatın kategorize edilmiş, sınıflandırılmış ve tek tek sanat yapıtlarında, örneklerinde bir anlatımlar manzumesi vardır; yani ansiklopedik yaklaşım. Bir de gene ansiklopedik bir yaklaşım ama zorunlu [...]

Doğu-Batı Estetiği

2020-07-04T23:09:11+03:00Yazar: |Kategoriler: Yazılar|Etiketler: , , , , , , , , , |

Estetik felsefî bir disiplindir ve konusu sanat, daha açıkçası güzel sanatlardır. Estetik Grekçe bir sözcüktür ve “duyum bilimi”, “duygu bilimi” anlamlarında kullanılmıştır. Ancak bu anlam estetik kavramını doyurucu değildir; çünkü estetik, günümüzde “sanat felsefesi” ya da “güzel sanat felsefesi” anlamında kullanılmaktadır. Estetik, sanatın özünü ve evriminin yasalarını olduğu kadar, güzelin çeşitli dışavurumlarını da inceleyen güzelin bilimidir. Estetik, güzelliğin sağladığı duyusal hazzın incelenmesine indirgenemez; böyle yapıldığında “sanatsal yaratı kuramı” dışta bırakılmış olur. Estetik, gerçekliğin yasalarının bilinmesiyle de yetinemez. Bu türden genellemeler sanatın duyusallığını göz ardı ederek soyutlamalara ulaşır. Sanat nesneleri (eserleri) arzu nesnelerinden ayırt edilir. İnsan arzu nesnelerine onu tüketmek [...]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 4. Bölüm

2020-10-07T19:27:30+03:00Yazar: |Kategoriler: Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , |

Postmodern Yapıtın Bir Öncülü Olarak İmgelem Yetisi Tikel Sanatlarda Tam Uygunluk Estetik Bir Deneyim Olarak Tasavvuf ve Sanatta Tam Uygunluk Taşrada Gezen Düşünce: Sembolik Sanat Hint Sanatından Bir Sembolik Sanat Örneği: Ganesha Heykeli Postmodern Yapıtın Bir Öncülü Olarak İmgelem Yetisi Mitosun temeli, insandaki hayal gücü. Bugün buna imgelem yetisi de diyoruz Türkçede; hayal gücü. Bu hayal âlemleri, hayal gücü, kreatif ve toplumsal katılıma açık; bir nevi açık yapıtların –bugünkü postmodern söylemdeki “açık yapıt” kavramının– öncülü sayılabilir. Yani ne demek bu? Bir söylence… O zamanki bağbozumlarında, hasat mevsimlerinde, kahvelerde, meydanlarda [...]