Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği2020-11-08T18:43:07+03:00

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 1. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , |

  • Estetik ile Güzel Sanat Arasındaki Ayrım
  • Hegel, “Artık Sanat Yapılamaz” Demekle Neyi Kastetti?
  • Zanaatin Sanata Evrilmesi
  • Bir Sanat Yapıtı Estetiğe Eğitilmiş Bir Eleştirmence Değerlendirilebilir
  • Sistematik Felsefenin Tarihsel Gelişimi
  • Neden İlk Felsefenin Yunan’da Başladığı Kabul Edilir?
  • Felsefe Mitos’tan Logos’a Bir Evrilmedir
  • Hayal ve Sanat İlişkisi
  • Estetik Algı Yoksa Etik Oluşamaz!

Estetik ile Güzel Sanat Arasındaki Ayrım

Estetik ile sanatı karıştırıyor insanlar. Sanat ve estetik problematiği felsefi bir problematik, ama sanatın kendisi doğrudan doğruya sanatın kendi edimleriyle ortaya çıkan bir şey, felsefi bir problem değil. Felsefe sanata el attığında, […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 2. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , |

  • Şizoid Yarılma ve Kolaj Sanatı
  • Picasso “Çirkinin Sanatçısı” Olabilir Mi?
  • Felsefeden Sanata
  • Aristoteles’in Mimesis Kavramı Görünüşü Taklit Değildir
  • Postmodernler Estetiği Neden Yadsır?

Şizoid Yarılma ve Kolaj Sanatı

Sosyolojinin bize anlattığı, sosyolojiden önce bilmediğimiz soliptik insan; tek tek insan. Bu, sosyolojinin bir önerisi. Gerçekte böyle bir insan yok. Bir toplumsal yapının, kültürel bir ilişkiler ağının içine doğuyoruz. O dili, ortak dili kullanıyoruz. O bizi belirliyor; çevre belirliyor, toplumsal ilişkiler belirliyor. Fakat diyoruz ki “tek insan”. Bu ne demek? İşte, sosyolojinin ileri sürdüğü bu soliptik ben, birey kavramı tasarlanabilir bir şeydir ve bu […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 3. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , |

  • Sanat Eleştirisinin Sanatçı Üzerindeki Didaktik Etkisi
  • Doğu-Batı Ayrımının Gerekçelendirilmesi: Bir Hegel Eleştirisi
  • Doğu-Batı Estetiğinde Metot Farkı
  • Güzeli Kavrayış Dile Dökülebilir Mi?
  • Sanat Nesnesi Bir Arzu Nesnesi Midir?

Sanat Eleştirisinin Sanatçı Üzerindeki Didaktik Etkisi

Tarih içinde çeşitli önermeler, çeşitli disiplinler ve bunların birbirleri ile çatışması –ve eleştirel bir biçimde, eğer “gelişme” diye söylenebilecekse– gelişme ya da gelişmeci, ilerlemeci felsefeye karşıt olarak, zaman zaman belirli ilkelerin parladığı, zaman zaman bunların yerine başka ilkelerin geçtiği, yaşam gereksinimleri üzerinden doğan estetik anlayışlar var. Aslında sanat yapıtını veya sanat bilgisini, başka bir deyişle sanat felsefesini söz […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 4. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , |

  • Postmodern Yapıtın Bir Öncülü Olarak İmgelem Yetisi
  • Tikel Sanatlarda Tam Uygunluk
  • Estetik Bir Deneyim Olarak Tasavvuf ve Sanatta Tam Uygunluk
  • Taşrada Gezen Düşünce: Sembolik Sanat
  • Hint Sanatından Bir Sembolik Sanat Örneği: Ganesha Heykeli

Postmodern Yapıtın Bir Öncülü Olarak İmgelem Yetisi

Mitosun temeli, insandaki hayal gücü. Bugün buna imgelem yetisi de diyoruz Türkçede; hayal gücü. Bu hayal âlemleri, hayal gücü, kreatif ve toplumsal katılıma açık; bir nevi açık yapıtların –bugünkü postmodern söylemdeki “açık yapıt” kavramının– öncülü sayılabilir. Yani ne demek bu? Bir söylence… O zamanki bağbozumlarında, hasat mevsimlerinde, kahvelerde, meydanlarda müzikle, raksla, […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 5. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , |

  • Saltık İdea Olarak Güzelin Sanat Biçiminde Dışavurumu
  • Tin’in Kendini Duyuların Önüne Koyarak Bilmesi Olarak Sanat
  • Mitlerden Sembolik Sanata, Sembolikten Klasiğe ve Romantik Sanata Geçiş
  • İnsan Edimselliğinin Ürünü Olarak Sanat ve Sanatın Tasavvufla Kesiştiği Kavşak
  • Hakikatin Ön Sembol Aracılığıyla Anlatımı
  • Art Sözcüğü ve Sanatta Karakter

Saltık İdea Olarak Güzelin Sanat Biçiminde Dışavurumu

Bir sanat tarihi yapmak icap ederse, tarihsel olarak Antik Yunan’dan günümüze kadar, sanatın kategorize edilmiş, sınıflandırılmış ve tek tek sanat yapıtlarında, örneklerinde bir anlatımlar manzumesi vardır; yani ansiklopedik yaklaşım. Bir de gene ansiklopedik bir yaklaşım ama zorunlu bir sürecin […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 6. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , |

  • İnsan Ediminin Sebebe ve Gayeye Bağlı Dışavurumunun Sanattaki Yansımaları
  • Çağdaş Sanat Çağdaş Yaşamın Görünüşleridir
  • “Sürecin Sanatı” Boyutuna Yükselmek
  • Beceri ile Sanatın Farkı
  • Sanatın Bilinçle İlişkisi
  • Sanatsal İfadeyi Taşıyan, Eserin Malzemesi Değil Estetik Değerlerdir
  • Freud ve Sürrealistler: Bir Sağaltım Aracı Olarak Sanat
  • Ritüelden Sanata

İnsan Ediminin Sebebe ve Gayeye Bağlı Dışavurumunun Sanattaki Yansımaları

Sanattaki dışavurum biçimi, düşünce ile duyusallığın birliği olduğu için, sanat yapıtlarında “tin” ve “ten”, gerçekliği betimleyen en ideal görünümdedir. Lakin bu bir dildir; felsefenin dili başka bir dildir, kavramsal bir dildir; dinin kendine has bir dili […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 7. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , , , , , |

  • Romantik Dönemin Doruğu Olarak Tasavvuf
  • Tasavvuf Sanatının Doruğu Olarak Ferdî Hikmet ve Bunun Modern Sanatla İlişkisi
  • Sembolik Sanatın Doruğunda Mısır Uygarlığının Tine Mabet Arayışı
  • Yunan Klasiğinin Beşer Olarak Âdem Peygamberde de Görülmesi
  • Modern Sanatın Doruğu Performans Sanatı, Ferdî Hikmet ve Performans Sanatının Doruğu Olarak Tasavvuf Sohbeti
  • Tasavvufta Şiir Doğuştur
  • Platon ve Aristoteles’te Sanatın Kaynağı, Hegel’in Dizgesinin Kanıtlanması
  • Sanat Olarak Sema ve Semah
  • Allah’ın “Musavvir” İsmi Üzerinden Sanatsal Yaratım
  • Henüz Modernitenin Başındayız

Romantik Dönemin Doruğu Olarak Tasavvuf

Felsefe – tasavvuf karşıtlığı varsayılır ama bu karşıtlığın birliği de […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 8. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , , , , |

  • Seyr-i Sülûk Bir Bakıma Performans Sanatıdır
  • Tinsel Olan Niçin Dışlaşmak İster?
  • Platon’da “Güzel” Nedir, Nerededir?
  • Aristoteles’te “Güzel” Nedir, Nerededir?
  • Kant, Hegel ve Heidegger’de “Öz”ün Görünüşe Çıkması Olarak Fenomen ve Numen
  • Klasik Sanattan Romantik Sanata: Bedenin Tine Dışsal Oluşu
  • İfade Bakımından Tikel Sanatların Sınıflandırılması
  • Plotinos’ta “Güzel”in Özgün ve Özgür Olanla Bağlantısı

Seyr-i Sülûk Bir Bakıma Performans Sanatıdır

Platonik olan, gayeye bağlı olan [akıl] intellectus’tur; ratio değil. Intellectus (entelekya) ile eylemlerimizden doğan ve önümüzde yolu olmayan, ama eylemlerimizin gayeye bağlı olarak yol oluşturduğu bir “seyr” ve “sülûk”tan söz ediyoruz. Sülûk: […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 9. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , |

  • Kant’ta Estetik
  • Güzelin Deha ile İlişkisi
  • “Sonlu” ile “Sonsuz” Karşıtlığı Sorunsalının Aşılması
  • Ebru Sanat mıdır?
  • Ruh Birliği: Şiir, Konu Birliği: Düzyazı

Kant’ta Estetik

Kant, sanatın estetik olması yani “güzel”in tanımlaması üzerinden konuşurken, “Görünüşler, fenomenler bilinir, numen bilinmez” dediği zaman önemli bir şey söylüyordu. Söylediği önemli şey şu: Görünüşler, fenomenler, doğada birbirinin dışında varoluşlardır. Dolayısıyla bunların hiçbiri saltık, mutlak olmadığı için, her biri birbirine göreli, izafi olduğu için bunun bilimi olmaz. Kant’a göre estetik bir bilim değildir. Nedir? “Duyarlık, hayal gücü ve zevk gibi insan fakültelerine hitap eden fenomenlerdir.” Bu anlamıyla, bir […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 10. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , |

  • Estetik Algı ile Estetik Yargı Arasındaki Fark
  • Akıl-Zekâ Farkı ve Dehâ Olarak Sanatçı
  • Dionysos ve Apollon Üzerinden Bir Sanat Okuması

Estetik Algı ile Estetik Yargı Arasındaki Fark

Estetik algı bir şey, estetik yargı başka bir şey. Estetik algı, tamamen sanatın kendine ait bir şeydir, yaşamsaldır, ama bilim değildir. Bilim olabilmesi için estetik yargıya yani felsefeye başvurmak gerekir. O nesne, onun insan üzerindeki etkisi, içerdiği değerleri, toplumsal koşulları, tarihsel konumu ve zamanın ruhu ile bir bütün olarak anlaşıldığında ve ruhsal bir etki yarattığında, bu “ruhsal etki” asıl tırnak içinde gösterilecek olan şeydir. Ruhsal etki […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 11. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , |

  • Romantik Sanatın Duygu Yükünden İnsansız, Modern Sanata
  • Duchamp’ın Pisuvarı
  • Hakikatin Sanatı ile Sanatın Hakikati Sorunsalı
  • Hakikatin Olup Bitmesinin Esere Konulması Olarak Sanat

Romantik Sanatın Duygu Yükünden İnsansız, Modern Sanata

Ortega y Gasset, “Modern sanat, insansızlaştırmaya yöneliyor” diyor. Bu, romantik dönemin aşırı duygu yüklü olmasından kaynaklanıyor. Romantik dönemi incelediğinizde, aslında burjuva sanatıdır. Yani köylünün sanatı değildir, burjuvanın ürettiği bir sanattır. Lakin romantik olduğu için, yani kırsalı, kenti, üretim biçimleri ne olursa olsun insan duygularını, her alana hitap eden bir duygusallığı içerdiği için, romantik sanat “demokratik sanat” diye de nitelenmiştir. Demokratik bir sanattır; bir […]

Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği – 12. Bölüm

Kategoriler Karşılaştırmalı Doğu ve Batı Estetiği, Konuşma Metinleri|Etiketler: , , , , , , , , , , , |

  • Tasavvufta Güzel
  • Doğduğunun, Öldüğünün Farkında Olmayanlar; Rüya ve Sembol
  • Eril Felsefe, Dişil İmgelem
  • Tinin Görüngübilimi “Lâ İlâhe”, Mantık Bilimi İse “İllallah”tır
  • Schelling ile Hegel’in “Güzel” Tanımlarının Farkı Nedir?
  • Sanatçının Sanatında Kendini Kaybederek Kendini Bulması

Tasavvufta Güzel

Nasihat ile güzel ahlâk sahibi olamayız. Ancak pratik ile olur ama bizim bu pratik içinde güvenilir bir yolda olup olmadığımızın sorunsalı var. Zihin ile değil, ruhsal deneyimler ve ruhsal etkilenmelerle güzel ahlâk olabilir diye düşünüyorum. Bunun için de beden, akıl, ruh ve toplumsal ilişkiler gibi mertebelerde bir harmoninin olması lazım. Bu harmoni, etikten önce […]

Go to Top